Portekiz Parlamentosu, 28 Ekim 2025 tarihinde vatandaşlık yasasında kapsamlı değişiklikleri içeren yeni düzenlemeyi onayladı. Yasa önergesi, 11 Kasım 2025’te incelemesi için Portekiz Cumhurbaşkanlığı makamına gönderildi.
Önemli Güncelleme: 13 Kasım’da Sosyalist Parti (PS), Cumhurbaşkanı’nı devre dışı bırakarak yasayı doğrudan Anayasa Mahkemesi’ne önleyici denetim (preventive review) için göndereceğini açıkladı. Bu mekanizma, yasanın Cumhurbaşkanı tarafından imzalanıp yürürlüğe girmesini şimdilik askıya alıyor.
Önerilen reform, eğer yasalaşırsa, vatandaşlığa başvuru için gereken ikamet süresini 5 yıldan 10 yıla çıkaracak (CPLP vatandaşları ve AB vatandaşları için 7 yıl) ve bunun yanında bazı yeni koşullar getirecek.
Bu yazımızda sürecin hangi aşamada olduğunu, bundan sonra neler beklenebileceğini ve tüm bu gelişmelerin Portekiz Golden Visa yatırımcıları için ne anlama geldiğini ele alıyoruz.
İçindekiler
Ne Oylandı?
Yasa önergesi aşağıdaki maddeleri içeriyor:
İkamet süresi:
- Çoğu başvuru sahibi için 10 yıl
- CPLP vatandaşları ve AB vatandaşları için 7 yıl
Sürenin başlangıcı:
Artık süre, ilk oturum kartının düzenlendiği tarihten itibaren sayılacak (önceki uygulamada başvuru tarihi esas alınıyordu).
Yeni koşullar:
- Portekizce A2 seviyesinde dil yeterliliği (değişmedi)
- Portekiz kültürü, tarihi, hak ve yükümlülükleri içeren yeni bir vatandaşlık / yurttaşlık bilgisi testi
- Demokratik ilkelere bağlılık beyanı
- Temiz sabıka kaydı (eşik 3 yıldan 2 yıla düşürüldü)
- Yeterli maddi imkanın kanıtlanması
Sefarad Yahudileri için soybağı yolunun kaldırılması
Yeni madde: Ciddi suçlardan hüküm giyilmesi halinde vatandaşlığın geri alınabilmesine imkan tanıyan hüküm).
Yasa Hemen Yürürlüğe Girdi mi?
Hayır. Önerilen yasa şu anda askıda ve yürürlüğe girmeden önce Anayasa Mahkemesi tarafından incelenecek.
Parlamento, yasayı 28 Ekim’de kabul etti ve 11 Kasım’da inceleme için Cumhurbaşkanı’na gönderdi. Ancak süreç 13 Kasım’da önemli ölçüde değişti.
O gün, Portekiz’in Sosyalist Partisi (PS), Cumhurbaşkanı’nı beklemeden vatandaşlık yasası için Anayasa’nın 278(4). maddesi uyarınca önleyici anayasal denetim talep edeceğini açıkladı.
Bu çok nadir kullanılan mekanizma Portekiz Parlamentosu’nun 42 yıllık tarihinde sadece üçüncü defa uygulanacak. Yasa önergesi Cumhurbaşkanı tarafından irdelenmeden önce Anayasa Mahkemesi’nin görüşüne gidecek.
Önleyici denetim talebiyle birlikte, yasa fiilen dondurulmuş durumda, yani:
- Cumhurbaşkanı tarafından imzalanamıyor,
- Resmî Gazete’de yayımlanamıyor,
- Dolayısıyla yürürlüğe giremiyor.
Sosyalist Parti’nin (PS) resmi başvurusunun 18 Kasım haftasında yapılması bekleniyor. Başvuru yapıldığı anda Anayasa Mahkemesi’nin karar vermek için azami 25 günü olacak.
Mahkeme karar verene kadar mevcut vatandaşlık yasası (5 yıllık ikamet kuralı) yürürlükte kalmaya devam edecek.
Golden Visa Sahipleri İçin Ne Anlama Geliyor?
Golden Visa (ARI) programı, oturum hakkı sağlayan bir programdır.
Önerilen yasa, oturum haklarını değiştirmiyor, sadece vatandaşlığa geçiş sürecini etkiliyor.
Golden Visa sahipleri, eskiden olduğu gibi oturumlarını yenileyebilir, Schengen ülkelerinde seyahat edebilir ve aile birleşiminden yararlanabilirler.
Sosyalist Parti’nin önleyici denetim talebi sebebiyle önerilen değişiklikler yürürlükte değil.
Ancak yasa nihayetinde kabul edilir ve yürürlüğe girerse, Golden Visa sahipleri için vatandaşlığa geçiş süreci, başvurunun yapıldığı tarih ve ilk oturum kartının düzenlenme tarihi esas alınarak, yeni 10 yıllık süre kurallarına göre değerlendirilecektir.
Zaten Vatandaşlık Başvurusu Yaptıysanız Ne Olur?
Eğer vatandaşlık başvurunuzu herhangi bir yeni yasa yürürlüğe girmeden önce ve eksiksiz olarak yaparsanız, dosyanızın mevcut 5 yıllık kurallara göre ilerlemesi bekleniyor.
Eğer ileride yeni yasa yürürlüğe girerse, bu tarihten sonra sunulan başvuruların yeni süre ve koşullara tabi olması bekleniyor.
Özetle:
- Halihazırda eksiksiz ve usule uygun şekilde yapılmış başvurular, mevcut 5 yıllık rejim çerçevesinde değerlendirilecek.
- Gelecekte, olası yeni yasanın yürürlüğe girmesinden sonra yapılacak başvurular, 10 yıllık yeni süre rejimine tabi olacak.
Yasanın metninde mevcut başvuruları koruyan (grandfathering) bir hüküm bulunmaması, anayasal tartışmalara neden olmuş durumda. Bu konunun, Anayasa Mahkemesi’nin önleyici denetimi kapsamında ele alınması bekleniyor.
Henüz Vatandaşlık Başvurusu Yapmadıysanız
Yasa şu an Anayasa Mahkemesi’nin önleyici denetimi için askıda. Ancak mevcut haliyle ve değişmeden yürürlüğe girmesi halinde:
- Vatandaşlığa başvurabilmek için ilk oturum kartı tarihinden itibaren 10 yıl yasal ikamet süresini tamamlamanız gerekecek.
- A2 seviyesinde dil, yurttaşlık bilgisi ve iyi hal koşullarını yerine getirmeniz gerekecek.
Bu da, halihazırda 5 yılı doldurmamış Golden Visa sahipleri için vatandaşlık zaman çizelgesinin uzaması anlamına geliyor.
5 Yıl Sonra Daimi Oturum (Permanent Residency) Almak Mümkün mü?
Evet, mümkün. Üstelik artık daha da önemli hale geliyor.
Golden Visa sahipleri için 5 yıl sonunda daimi oturum (Permanent Residency / PR) almak hala mümkün.
İlk Golden Visa kartının verildiği tarihten itibaren 5 yıllık yasal ikamet süresini tamamlayan yatırımcılar, iki farklı PR yolundan birini seçebilir:
Genel rejim kapsamında daimi oturum (Regular PR):
Harç ve masraflar görece daha düşüktür.
Genellikle belli bir fiili ikamet (yılın ciddi bir bölümünü Portekiz’de geçirmeniz) göstermeniz beklenir.
Her aile üyesi kendi bağımsız PR kartına sahip olur.
Yatırımcılar için daimi oturum (Golden Visa PR / Investment PR):
Harç ve masraflar daha yüksektir.
Buna karşılık, daimi oturum için ek bir minimum kalış zorunluluğu aranmaz; Golden Visa’daki esnek kalış rejimini korur.
Yine her aile üyesi kendi bağımsız PR kartına sahip olur.
Yatırımcı PR hattını tercih ettiğinizde:
PR kartı 5 yıl geçerlidir ve yenilenebilir.
A2 seviyesinde Portekizce yeterliliği gerekir, ancak yeni bir yatırım zorunluluğu veya tam zamanlı ikamet şartı yoktur.
Bu da 5 yılın sonunda yatırımcıların:
Daimi oturum elde edip ikamet haklarını koruyabilecekleri,
İsterlerse Golden Visa için yaptıkları nitelikli yatırımı sonlandırabilecekleri,
Dilerlerse olası yeni 7 / 10 yıllık vatandaşlık rejimi çerçevesinde süreci sürdürmeye devam edebilecekleri anlamına gelir.
Aileler İçin Önemli Strateji
Golden Visa (ARI) statüsüne devam ettiğiniz sürece, aile üyeleri ana başvuru sahibine bağlımlı kalmak zorundadır.
Çocukların artık bağımlılık koşullarını yerine getiremeyeceği bir döneme yaklaştıkları durumlarda, ilk Golden Visa kartının çıkmasından itibaren 5 yıl geçtiği takdirde, daimi oturum başvurusu yaparak her bir aile üyesinin bağımsız bir oturum kartına sahip olması önemli bir strateji olabilir.
Bu yaklaşım:
Çocukların “yaş sınırı nedeniyle program dışına çıkma” riskini azaltır,
- Aile üyelerinin ana başvuran kişiye bağımlılığını elimine eder,
Eğitim, çalışma ve seyahat planlarında daha fazla esneklik sağlar.
Bundan Sonra Ne Beklenmeli?
Süreç bundan sonra Anayasa Mahkemesi’nde (Tribunal Constitucional) devam edecek. Sosyalist Parti’nin (PS) önleyici denetim talebi resmi olarak sunulduğunda, Mahkeme’nin karar vermek için 25 günü olacak.
Bu süre boyunca yasa askıda kalmaya devam edecek; yani:
Yayımlanmayacak,
Yürürlüğe girmeyecek,
Vatandaşlık için mevcut 5 yıllık ikamet kuralı uygulanmaya devam edecek.
Olası senaryolar:
Mahkeme, yasanın bazı hükümlerini anayasaya aykırı bulursa:
Parlamento bu hükümleri değiştirmek veya çıkarmak zorunda kalabilir,
Ya da aynı metni üçte iki çoğunlukla yeniden onaylayabilir.
Bu senaryo, reformun yürürlüğe girişini geciktirebilir ve bazı maddelerin yeniden yazılmasını gerektirebilir.
Mahkeme, yasanın anayasaya uygun olduğuna hükmederse:
Karar, Cumhurbaşkanı’na geri döner.
Cumhurbaşkanı yasayı imzalayabilir veya veto ederek Parlamento’ya geri gönderebilir.
İmzalanması halinde yeni 7 / 10 yıllık süreler ve diğer koşullar, yayımlandıktan sonra yürürlüğe girecektir.
Mahkeme karar verene kadar, vatandaşlığa başvuru için mevcut 5 yıllık kural geçerli olmaya devam eder.
Önümüzdeki haftalarda yeni gelişmeler bekleniyor ve hem siyasi hem hukuki tartışma devam edecek.
- Son haftalarda AIMA, Golden Visa başvuru sahipleri için uzun süredir ertelenen biyometri randevularının planlamasını hızlandırdı.
- 2022–2025 yılları arasında bekleyen ana başvuru sahiplerinin çoğu artık 2026 yılının ilk yarısında yapılacak randevular için davet aldı.
- Bu aşamada, aile üyeleri için henüz randevu planlaması yapılmıyor. AIMA’nın bu durumla ilgili nasıl bir yaklaşım benimseyeceğini yakından takip ediyoruz.
- Bu randevular, AIMA’nın biriken başvuruları kademeli olarak temizlemeye başladığının olumlu bir göstergesi olsa da genel işlem hızı hâlâ dosyadan dosyaya farklılık göstermektedir.
Bizim Görüşümüz
Bu olası reform, Portekiz’in vatandaşlık sisteminde önemli bir dönüşümü temsil ediyor ve Avrupa ortalamalarına yakınsama sağlıyor.
Ancak aynı zamanda, geçmiş kurallara güvenerek yatırım yapan ve hayat planlarını buna göre şekillendiren binlerce kişi için belirsizlik yaratıyor.
Get Golden Visa olarak:
- Süreç ilerledikçe doğrulanmış bilgileri paylaşmaya,
- Müşterilerimizi daimi oturum ve vatandaşlık stratejilerinde doğru yönlendirmeye,
- Portekiz’in önde gelen hukuk firmalarıyla birlikte çalışarak tüm başvuruların uygun ve zamanında yapılmasını sağlamaya devam edeceğiz.
Bu makale, 14 Kasım 2025 itibarıyla mevcut durumu yansıtmaktadır ve aşağıdaki kaynaklara dayanmaktadır:
- Portekiz Parlamentosu’nun resmi açıklamaları,
- Hukuki özetler ve uzman görüşleri,
- Onaylanan yasa taslağının tam metni.
Cumhurbaşkanı’nın kararı ve yönetmelik detayları açıklandığında, bu sayfada da güncellemeye devam edeceğiz.
Kendi durumunuzun nasıl etkileneceğiyle ilgili kişisel tavsiye için, avukatınız ile iletişime geçmenizi öneririz.
İletişim Formu
