Yatırım yolu ile vatandaşlık kavramı, 2000’li yılların başında karşımıza çıkmaya başladı. Günümüzde pek çok ülkede yatırım yolu ile önce oturum izni daha sonra vatandaşlık alınabilmektedir. Peki, bu kavram nasıl hayatımıza girdi? Yatırım yolu ile vatandaşlık nasıl başladı?
2000’li yılların başlarında Orta Doğu ve Asya’da sekiz ülke yasal olarak yatırım yolu ile vatandaşlık fırsatlarının duyurusunu yaptı. Yatırım yolu ile vatandaşlık dendiği zaman akla ilk gelen ülkelerden birisi şüphesiz Portekiz. Golden Visa Programı ile yatırımcılara vatandaşlık fırsatı sunan Portekiz, bu konunun öncüleri arasında yer alıyor. Golden Visa programı olarak adlandırılan bu program ile önce oturum izni daha sonra vatandaşlık fırsatı sunulmaktadır. Portekiz Golden Visa programıyla yatırımcılar vatandaşlık ve oturum izninin yanı sıra çeşitli vergi avantajlarından da yararlanabilirler.
Vatandaşlık Kavramı
Ülkeler, farklı ülke vatandaşlarına çeşitli yöntemler ile vatandaşlık hakları sunmaktadır. Vatandaşlık kavramı ise Romalılar ve Eski Yunanlılar zamanından beri karşımıza çıkan bir kavramdır. Başka bir devletin topraklarında doğmuş olan kimselere verilen haklara vatandaşlık hakkı adı verilmektedir. Buchanan tarafından 1965 yılında yayınlanan vatandaşlık teorisi, vatandaşlık kavramının yatırım yapmanın temelini oluşturduğunu savunmaktadır. Yani yatırım ile vatandaşlık 2000’li yıllarda gün yüzüne çıksa da 1965 yılından beri yatırım ve vatandaşlık kavramları birlikte değerlendirilebilmekteydi.
Yatırım Yoluyla Vatandaşlık
Yatırım yoluyla vatandaşlık günümüzde pek çok Avrupa ülkesi tarafından uygulanmaktadır. İrlanda Cumhuriyeti 1989 ve 1994 yılları arasında yatırım vatandaşlığı ve ekonomik vatandaşlık gibi programlar yürütmüştür. Nitelikli başvuru sahiplerinin önemli miktarda yatırım yapması durumunda başvuru kabul edilebilir ve İrlanda Birliği kriterlerine uygun hale getirilebilirdi.
Yatırım yoluyla vatandaşlık imkanı sunan bir diğer ülke Malta’dır. İlk olarak ülkede ikamet etme şartı bulundurmayan vatandaşlık programları günümüzde Malta’da 12 ay ikamet etme şartı bulunduracak şekilde güncellenmiştir.
Bunların dışında ABD, İngiltere, İrlanda, Avustralya, İspanya, Portekiz, Yunanistan, Letonya ve Monako gibi pek çok ülke de yatırım yolu ile oturum izni vermektedir. Her ülkenin kendi belirlediği şartlara göre ise oturum izninden sonra vatandaşlık hakkı da tanınmaktadır.
